Enflasyon alım gücünün ve varlıkların yaşanmış ekonomik birtakım problemler nedeniyle dengesizleşmesi olarak en basit tabirle anlatılabilir. Enflasyonun yükselişi her ülke için büyük bir risk olup toplumun yaşam şartlarını zorlaştırır, devletlerin ve işletmelerin zarar etmelerine neden olur ve genel olarak ülkeyi zorlu birçok sosyoekonomik problemlerin içerinde bırakır. Elbette yaşam şartlarında hissedilen bu zorlukta direkt olarak vatandaşın memnuniyetsiz ve mutsuz hissetmesine neden olacaktır. Peki, tüm haber kaynaklarında ve sosyal medya sıkça duyurulan dünyadaki enflasyon sorunu ile ilgili neler yapılıyor, ülkelerin enflasyonla mücadele süreçleri nelerdir ve ne yapılırsa enflasyon sorunu ortadan kalkar?

Dünya’da Yaşanan Enflasyon Krizi

 Dünya üzerinde çok fazla ülkede pandeminin yaşanmasıyla birlikte her anlamda bir gerileme süreci başlamış oldu. Üretimin aksaması, ticari ilişkilerin durağan hali ve var olan ekonomik sorunların büyüyerek yayılması gibi durumlarla birlikte enflasyon sorunu herkes için ortak bir kriz haline geldi. Elbette ülkelerin ekonomik durumuna göre enflasyon farklı oranlarda görülüyor. Örneğin Türkiye’deki enflasyon oranı ile Avrupa’daki ya da ABD’deki enflasyonu karşılaştırmak pek de mantıklı değildir.

ABD uzun yıllardır ekonomik risklerden uzak politikalarının aksine günümüz döneminde ilk defa faiz arttırmaya yönelik birçok karar aldı. %0 olan politik faiz oranını yatırımcı çekebilmek, doların değerinin korumak ya da yükseltebilmek için %0,75 oranına kadar yükseltti. Özellikle de ani faiz kararlarıyla bilinen ülkemiz için bu oran pek yüksek görülmese de alınan bu faiz arttırma kararı ile uzun yıllar sonra ilk defa dolar euro karşısında değer kazanarak döviz cinsinden daha değerli hale geldi.

Avrupa’da durum enflasyon bakımından aynı durumda olup Almanya, İspanya, Fransa ve Belçika gibi ülkeler başta olmak üzere birçok ülke benzer bir enflasyon sorunu görülüyor. Özellikle de hükümetler bu konuyla ilgili vatandaşlarının alım gücünün arttırmaya ve enflasyonu düşürmeye yönelik çalışmalar yürütüyor olsalar da gelecek yılda benzer bir enflasyon riskinin devam etmesi tahmin ediliyor.

Türkiye’nin Enflasyona Karşı Tutumu

Türkiye’de bulunan enflasyon sorunu diğer ülkelerin aksine 2020 yılı itibariyle büyük oranda kendini hissettiriyor. Alım gücündeki düşüşle ilgili hükümetin almış olduğu çeşitli ekonomik kararları bloğumuzda sıkça yazılarımız ile yer vermiştik. 2022 yılında maaşlara yapılan zamlar, 2021 yılında yapılan faiz arttırmaları ve yeni ekonomik modeller sıkça duyuruldu. Ancak şu an için uygulanan şaşırtıcı kararlar piyasada şok etkisi yaratmaya devam ediyor.

Politik faiz konusunda istikrar gösteren diğer ülkeler enflasyon sebebiyle faiz arttırmaya giderken, Türkiye son 6 aylık süreçte sürekli bir faiz düşüşüne gitti. En son alınan karar doğrultusunda 2022 ocağında faiz oranı %14’de sabit tutuldu ve birkaç ay boyunca bir istikrar sağlandı. Ancak alınan son karar ile politik faiz oranı %12 seviyesine kadar düşürüldü. Bu durum yatırımcı çekmeye çalışan Avrupa ülkeleri ve ABD gibi ülkelerin aksine yatırımcıların geri çekilmesine neden olabilir. Borsada alınan karar öncesinde yaşanan ani düşüş yüzünde bu yıl tekrar devre kesici kullanıldı. Gelecekte enflasyon ile ilgili ne gibi kararlar alınacağı ise şu an için ön görülemiyor.

Enflasyon Nasıl Önlenir?

Enflasyon sorunu ile ilgili çeşitli yazılarımızda belirttiğimiz çözüm yöntemleri ekonomi uzmanlarının görüşü ve ülkelerin kararları doğrultusunda belirtmiştik. Enflasyonu önlemek için öncelikle sebebini anlamak gerekir. Dünya üzerinde günümüzde yaşanan en temel enflasyon sebebi talep arz dengesizliğidir. Üretimin bir dönem durma noktasına gelişi ve günümüzde büyük oranda düşüşü nedeniyle arz talep dengesi sağlanamıyor. Dolaylı olarak üretim, tüketim dengesizliği, hammadde maliyetini, ürünlerin fiyatlarını ve alım gücünü çeşitli şekillerde arttırmış oluyor. Enflasyonu önlemek için bazı ülkeler için uygulanması gereken üretimde teşvik ve tüketimde tasarrufa gitmek konusunda toplumları yönlendirmektir. Türkiye’de ise en temel enflasyon sebebi istikrarsız ekonomi sorunudur. TL’nin değerini korumak ve elde bulunan döviz varlıklarının oranını arttırmaya yönelik üretim, ticari temelli adımlar atmaktır.