Dünya üzerinde ülkelerin birçok farklı şekillerde varlık kazancı elde ettikleri bilinmektedir. Kimi zaman bu varlıkların temeli topraklarında var olan doğal kaynaklar nedeniyle ya da ticari bir takım alınmış kararlar doğrultusunda büyüme göstermektedir. Doğal kaynakları varlık haline getirmek denilince elbette tüm dünyada müthiş bir ticari hacme sahip olan petrol ilk akla gelendir. Bilindiği üzere dünya üzerindeki ticari güç açısından en geniş petrol rezervleri Arap yarımadasında yer almaktadır. Bu ülkeler arasında Petrol ticareti ile akla gelenler ise Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan, Katar ve Kuveyt’tir.

Ancak bu bahsettiğimiz ülkeler aslında dünyada ilk sırada yer alan Petrol üreticileri değildir. Ekonomik güç ve yıllık üretim açısından ABD, Rusya ve Çin gibi ülkeler en yüksek oranda petrol üretimine sahiptir. Ancak bahsettiğimiz Arap ülkeleri esas olarak ekonomilerini petrol gelirlerinin üzerinden yönetmektedir.

Arap Ülkelerinin Dünya Ekonomisindeki Yeri

Dünya ticareti birçok farklı sektörde büyük bir Pazar alanına sahiptir. Günümüz dünyasında endüstriyel üretim ve hammadde ihtiyacının artışıyla birlikte ticari ilişkiler uluslararası boyutta büyük bir öneme sahiptir. Üretim odaklı kuruluşların en sık başvurduğu yakıt kaynağı hala petroldür. Bu sebeple belli başlı ülkelerin topraklarında yeraltından işlenerek çıkarılan petrol ile elde ettiği gelir ve çıkan ürünün piyasadaki hacmi bu anlamda büyük bir yer kaplamaktadır.

En geniş petrol ticaret ağına sahip olan Arap ülkeleri petrol varlıkları aracılığıyla çeşitli ülkelerin üretiminde ve genel anlamda yakıt tüketiminde büyük bir paya sahiptir. Eğer kaynak açısından petrol akışı bu ülkelerce kesilmiş olması durumunda büyük üretim sıkıntıları ve lojistik anlamda büyük aksaklıkların meydana gelmesi mümkün olacaktır. Her ne kadar ABD, Çin vb. büyük ekonomiye sahip ülkeler kendi topraklarında bu tip petrol ihtiyacını karşılayacak boyutta üretim sağlasa da Arap ülkelerinin böylesi bir ticari kesintiye uğraması gelişmiş ülkelerde de milyarlarca dolarlık zarara sebep olacaktır.

Petrol Geliri Biter Mi?

Fosil yakıtların milyarlarca yıl öncesinden yeraltında ortaya çıktığı düşünülürse günümüzde var olan hemen her fosil yakıtın bir süre sonra azalarak tükenebilmesi mümkün. Elbette bunun başlıca sebebi yüksek oranda tüketimdir. Sürekli olarak tüketilen bu yakıtlar üretim anlamında sürekli olarak ihtiyacın artması nedeniyle daha yüksek miktarda yeraltından çıkarılmaktadır. Yeraltında bulunan bu kaynakların çok fazla tüketimi nedeniyle gelecekte ortaya çıkabilecek hammadde eksikliği söz konusu olacaktır. Ancak gelişmiş ülkelerin bu tip risklere karşı hazırlık içerisinde olduğu tahmin edilmektedir. Üstelik yenilenebilir enerji sektöründeki büyük adımlar sayesinde gelecekte belki de fosil yakıtların yokluğu yalnızca az gelişmiş ülkelerin zarar etmesine neden olabilir.

Türkiye ile Arap Ülkeleri Arasındaki Ticari Bağ

Ülkemizde de özellikle Arap yarımadasında bulunan ülkelerle sıcak ilişkilerin gerçekleştiği söylenebilir. Her geçen gün Arap ülkelerinden artan nüfus göçü ve turistik ziyaretlerin yanı sıra büyük oranda Arap ülkelerinden gelen yatırımlar her iki taraf içinde büyük bir ticari bağı ortaya çıkarıyor. Özellikle de Katar, Suudi Arabistan gibi ülkelerin devlet ile yapmış olduğu milyonlarca dolarlık anlaşmalar doğrultusunda hem ticari bir takım satış anlaşmaları hem de varlık satışı dolayısıyla gelecekte daha da yakın bir ticari bağ söz konusu olabilir. Bu durumun ülkemiz açısından anlık olarak ihtiyaç duyulan dövizin girişinde büyük bir öneme sahip olduğu bilinse de gelecekte ekonomik anlamda oluşabilecek yeni sorunlara da zemin hazırlıyor olabilmesi muhtemeldir.

Özel sektör ve devlete ait kurumların dolaylı sebeplerle satılması bağımsız ekonomik modellerin dışarıdan oluşabilecek etkilerden zarar görebilmesini mümkün hale getirebilir. Üstelik ülkeden bağımsız artan bu ticari bağın güçlenmesi halinde ekonomi ile ilgili alınan kararların varlık sahiplerince doğrudan olumsuz birtakım müdahaleleri söz konusu olabilir. Her durumda günümüzde Arap ülkelerinin varlığı Türkiye Cumhuriyeti için büyük bir önem teşkil etmektedir.