Evrendeki yerimizi tam olarak bilemesekte samanyolu galaksimizdeki yerimizi çok iyi biliyoruz. Hareket halinde olan gezegenimiz ve güneş sistemimiz gelişen teknoloji ile daha fazla açığa çıkmış oldu. Yapılan onca araştırma, geliştirilen projelerin uygulanması yerimizi belirginleştirdi. Ayrıca diğer gezegenler ve ötegezegenler hakkında birçok bilgi sahibi olmamızı sağladı. Bugün sizlerle güneş sistemindeki gezegenlerin 6.sı olan Satürn’ü ele alacağız. Dilersek başlayalım.

Satürn’ün ismi nereden gelmektedir?

Adını Yunan mitolojisinden alan Sekendiz nam-ı diğer Satürn önceleri “Zühal” olarak bilinmekteydi. Geceleri gökyüzüne bakıldığında kolaylıkla fark edilen beşinci gezegendir. Güneş sistemimizin ikinci gaz devi olarak bilinmektedir. (ilk ve en büyük gaz devi Jüpiter’dir) Krem rengi bir görüntü ile bilinen gezegen etrafında buz parçacıklarından oluşan bir halkaya sahiptir. Bu halka o kadar büyüktür ki Satürn’ün çapının 8 katı genişliğine denk gelmektedir. Fakat halkanın kalınlığı 100 metredir. Satürn’ün halkası gezegenin merkezi baz alındığında 67000 km ile 480000 km arasında olduğu bilinmektedir.

Satürn gezegeninin yapısı nasıldır?

Satürn yapı itibariyle bir gaz devi sayılmaktadır. Bunun sebebi ise gezegende büyük oranda hidrojen ve helyumun bulunmasıdır. Gezegenin %94’lik kısmı hidrojen, %6’lık kısmı helyum oluşturmaktadır. Elbet diğer maddelerde gezegenin yapısında bulunmaktadır. Ama bunların hepsi ya binde bir ya da milyonda bir gibi bir orana sahiptir. Örnek vermek gerekirse %0,2 metan, %0,1 oranla su buharı ve %0,01 oranla amonyak, etan, su buharı, azot, karbon, fosfor, oksijen, kükürt, hidrojen döyterürdür.

Gezegende belirli bir yüzey tabakası bulunmamaktadır. Bu bünyesinde gaz oranının yüksek olmasıyla alakalıdır. Gezegenin çekirdeği ağır elementlerin oluşturduğu buz ve kaya tabakası bulunmaktadır. Buradaki sıcaklık 12000K basınç ise 10 Mbar olarak tahmin edilmektedir. Çekirdeğin kütlesi dünyanın 25 katıdır ve yarıçapı tahmini 10000 km’dir. Manto kısmını ise bizimkinin aksine metalik hidrojen oluşturmaktadır. (Metalik hidrojen yoğun basınç sebebiyle hidrojenin moleküler özelliğini kaybetmesi ve metalik iletken özelliği kazanmasıdır.) Kalınlığı ise 20000 km’dir. Yüzeyi ise yaklaşık 30000 km kalınlığında moleküler hidrojenden oluşmaktadır. Burada basınç ile ısı çekirdek ve mantodan daha az olduğundan bir faz değişimi mevcuttur. Yani hidrojen sıvı halden gaz haline dönüşmektedir. Ayrıca atmosfer tabakası da açığa çıkmaktadır.

Not: helyumun gezegenin kütleçekim etkisiyle çekirdekte ve çekirdeğe yakın yerlerde olduğu düşünülmektedir. İleriki zamanlarda yapılacak olan araştırmalar sayesinde bu konunun çözüleceği tahmin edilmektedir.

Satürn gezegeninin kütlesi 5,6834×1026 kg (yani 95,159 Dünyaya eşdeğer), hacmi 8,2713×1014 km³ (763,59 Dünyaya eşdeğer), yüzey alanı ise 4,27×1010 km²’dir.  (83,703 Dünyaya eşdeğer)

Satürn gezegeninin atmosferi nasıldır?

Satürn’ün atmosferinin kalın bir yapıda olduğunu az önce söylemiştik. İçerisinde hidrojen gazı bulunan atmosferde en yüksek bulutlar amonyak, amonyum hidrosülfüd ve su buzundan oluşmaktadır. Bulutlar gezegenin kuşak bölümlerinde zıt yönde hareket etmektedir. Ekvator kuşağında (kuzey 35-0, güney 0-35 enlemleri arası) bulutların hızı saatte 1800 km’yi bulmaktadır.

Satürn’ün kendi çevresinde ve Güneş çevresinde dönüş zamanı ne kadardır?

Gezegen kendi etrafındaki dönüşü Sistem I ve Sistem II olarak tanımlanmıştır. Bunun sebebi ekvatorda ve kutuplarda farklı sürelerde dönme hızı olmasıdır. Ekvatorda kendi etrafında dönme hızı 10 saat 14 dakika iken kutuplarda bu saat 10 saat 39 dakika 24 saniyedir. Satürn güneşin etrafındaki dönüşünü ise 30 yıldır. Ayrıca 12,5 ayda bir kavuşum dönemi gerçekleşir. Satürn’ün güneş etrafında bu kadar yavaş dönmesi gezgenin güneşe olan uzaklığıyla alakalıdır.

Satürn gezegeninin ne kadar uydusu vardır?

Satürn düşük kütle çekiminin olmasına rağmen oldukça fazla uyduya sahiptir. Bu uyduların en başında Titan (Satürn’ün en büyük uydusu) gelmektedir. Ardından Rhea ve diğer 80 farklı uydusu daha bulunmaktadır.

Bugün sizlerle bilim kategorisinde güneş sistemimizin 6. gezegeni olan Satürn’ü kısa ama detaylı bir şekilde inceledik. Satürn ile ilgili yapılan çalışmalar ve geliştirilen projeler bir sonraki yazılarımızda açıklanacaktır. Bizleri takip etmeyi, yazımızı beğendiyseniz beğenmeyi ve yorum yapmayı unutmayın. Bir sonraki yazımıza dek hoş kalın, esenle kalın 😊