Rusya-Ukrayna krizi yaklaşık 1 haftadır dünya gündeminde olan ana konu başlığı olarak karşımıza çıkıyor. Kriz olarak adlandırılan bu olağanüstü hareketlilik durumunda, olayı bilmeyen veya güncel bir şekilde sorularla öğrenmek isteyenler için sıralayacağız.

Kriz Ne Zaman Başladı?

Rusya-Ukrayna krizi son 1 haftada tırmansa da olayın başlangıcı aslında 2 Kasım 2021 yılında başladı. ABD merkezli Politico isimli bir medya kuruluşunun uydu fotoğraflarıyla, Rusya’nın Ukrayna sınırına konuşlandığını haber yapmasıyla başladı.

İlerleyen dönemde aralık ayında ABD istihbaratının “Rusya 170 bin askerle Ukrayna’ya müdahale edecek” söylemiyle birlikte uluslararası arenada konu değerlendirilmeye alındı ve NATO tarafından Ukrayna’ya yardım edilemeyeceği açıklandı.

NATO Neden Yardım Edemeyeceğini Açıkladı?

NATO’dan gelen açıklamanın nedeni olarak Ukrayna’nın NATO üyesi olmaması, Rusya’nın buna karşı çıkması ve Avrupa’ya, Ukrayna’nın NATO veya AB üyeliğinin kesinlikle kabul edilemeyeceğini kesin bir dille belirtmesi bu açıklamada etkili olmuştur diye düşünüyorum.

Bugünkü Gerilimin Giderek Artışı Ne Zaman Başladı?

Ukrayna tarafından 4 Şubat 2022 tarihli açıklamada askeri bir tehdit olmadığını dile getirildi.

11 Şubat tarihinde yayınlanan yeni uydu görüntülerinde Rusya’nın Ukrayna’yı üç taraftan kuşattığı görülüyor. Ukrayna Savunma Bakanı tarafından yapılan açıklamada Rusya kendi sınır boyu ve Belarus üzerinden 119 bin, hava ve deniz kuvvetlerinden 21 bin asker olmak üzere, 140 bin askerle sınırda olduğunu iletti.

Geçmişte Rusya’nın Kırım’ı İşgali Sonrası Yaşananlar

Tarihte uzunca bir süre Rus İmparatorluğu ve SSCB’ye bağlı olan Kırım, 1950’lerde SSCB lideri Kruşçev tarafından Ukrayna’ya bağlanmıştır. 1991 yılında referandum sonucu özerkleşmiş, SSCB dağıldıktan sonra Ukrayna’ya bağlı özerk bir yapı olarak varlığına devam etmiştir.

Mevcut gündemimizde olayların yaşandığı Donbass bölgesi gibi Kırım ve Sivastopol bölgelerinde yaşayan Rus nüfusunun fazlalığı nedeniyle bölgelerde çok fazla fikir ayrılığı meydana gelmekteydi. Bu fikir ayrılıkları 2014 yılında yapılan Ukrayna seçimlerinde 4. Cumhurbaşkanı seçilen ve Rus yanlısı olarak bilinen Yanukoviç karşıtı gösterilerde iyice büyüdü. Aylarca süren gösteriler neticesinde Yanukoviç, Rusya’ya kaçtı ve Ukrayna’da hükumet yenilendi. Rusya bu yeni hükumeti tanımadı.

Tüm bu olaylar yaşanırken 1 aylık süreçte Kırım ve Sivastopol’da, Rusya’ya bağlanma fikrini referanduma taşıdı ve %90 üzerinde halk bu fikri kabul etti. ABD ve BM Güvenlik Konseyi tarafından bu referandum kabul edilmedi ve yasadışı olduğu belirtildi. Rusya’ya karşı farklı yönlerden de yaptırım kararı verildi ve G8 üyeliği askıya alındı.

Tüm olayların oluş nedeninin ne olduğunu düşünecek olursak; Rusya, kendi çıkarları için komşu ülkesinde Rus çoğunluğunda bulunan yerler üzerinde hak iddiasını gündeme getirip topraklarını büyütmeyi amaçlıyor veya Ukrayna’nın Avrupa güdümüne girmemesini sağlamaya çalışıyor olabilir diye düşünüyorum.

Sizce Rusya’nın Ukrayna’ya karşı askeri hazırlık yapmasının sebebi nedir? Yorumlarda belirtebilirsiniz.