Daha önce ekonomi kategorimizde yayınladığımız “Ülkeler Neden Farklı Ülkelere Yatırım Yapar” isimli yazımızda, başka ülkelere yatırım yapılmasının gerekçelerini gözler önüne serdik ve Türkiye’ye en çok yatırım yapan 10 ülkeyi listelemiştik. Aslında medyadan çokça duyduğumuz ülkelerin yaptığı yatırımların, ülkenin bir bölümünün dış minnaklar olarak tanımladığı Avrupa ülkelerinin yaptığı yatırımların yanında tabiri caizse devede kulak kalmıştır. Ülkemize yapılan yatırımların boyutu ve bu yatırımları yapan ülkeleri geleneksel medyada gördüğümüz ülkelerden farkını da ortaya koyacağız.

100 Milyar Dolarlık Yatırım

Öncelikle bu yazıyı yazma sebebim olan BAE tarafından yapılacağı söylenen 100 milyar dolarlık yatırım mevzusuyla başlamak istiyorum.

24 Kasım’da Dubai’de düzenlenen Türkiye-Birleşik Arap Emirlikleri Karma Ekonomik Komisyonu’ndan sonra yapılan açıklamaların “BAE, Türkiye’ye 100 milyar dolarlık yatırım yapmak istiyor” söyleminin çıkış noktasını olduğunu söyleyebiliriz. BAE Ekonomi Bakanı, yaptığı açıklamalarda ticari fırsatlar, ekonomik ortaklık vs. gibi konulara değinmiş olsa da “100 milyar dolarlık bir yatırım” gibi bir ifadesi bulunmamaktadır. Yine aynı tarihte Abu Dabi Kalkınma Holdingi (ADQ) Yönetimi Kurulu Başkanı’nın yaptığı açıklamada “10 milyar dolarlık bir fon” ifadesi kullanılmıştır. Bahsedilen 100 milyar dolarlık yatırım haberinin kaynağı, WAM News adında BAE’ye ait resmi bir haber ajansı olduğu söylenmektedir.

Bazı ekonomistler, Türkiye’ye yapılacak 10 milyar dolarlık yatırımla birlikte kamu bankalarının yapacağı bir döviz satışı, piyasada kısa süreli bir kur düşüşü yaşatacağı, fakat uzun vadede bir getirisinin olmayacağı yönünde açıklamalarda bulundular.

Son 20 Yılda Türkiye’ye En Çok Yatırım Yapan Ülkeler

Bu konuyu incelediğimize göre bir de son 20 yılda Türkiye’ye en çok yatırım yapan ülkelere ve yatırım yapılan sektörlere bir göz atalım.

26,2 milyar dolarlık yatırımla Hollanda, ülkemize en çok yatırım yapan ülke konumunda bulunuyor. Hollanda’yı 12,9 milyar dolarla ABD takip ediyor. Listede 3. Sırada da 11,7 milyar dolarla İngiltere bulunuyor. İlk üç sıra bize, basındakinin aksine çok farklı şeylerden söz ediyor. Yani sürekli olarak yapboz oyununa çevirdiğimiz ikili ilişkilerimizdeki ülkeler yine bize en çok yatırım yapan ülkeler konumundalar.

Arap Yarımadası’nın Yatırımları

Genellikle Türkiye ve Yatırım dediğimizde aklımıza ilk gelen ülkelerin bulunduğu Arap Yarımadası’ndan son 20 yılda yapılan yatırımlar listesine bakıldığında ilk 15’te 1, ilk 20’de 5 ülke bulunmakta. Özellikle yatırım konusunda son dönemde de adı revaçta olan Katar’ın 2,7 milyarlık doğrudan yatırımı olduğunu görüyoruz. Son 5 yılda ise gelen yatırımın 2,2 milyar dolar olduğunu hatırlatmakta fayda var.

Sektörler Üzerinden Yatırımlar

Sonuca gelmeden önce sektörler üzerinden de bakacak olursak yabancı yatırımcılar, 54,2 milyar dolarlık yatırımı finans ve sigortacılık sektörüne, 18,1 milyar dolar enerji, 14,4 milyar dolar da bilişim ve iletişim sektörüne yatırım yapmıştır.

Tüm bunları birleştirdiğimizde ülkemize yapılan doğrudan yatırımların bize katkı sağladığını söylemek mümkündür. Ancak burada unutulmaması gereken bir durum var ki; ülkemizdeki döviz seviyeleri nedeniyle çok cüzi miktarlara satılan ülkemiz değerleri diyebileceğimiz şirketler ve kamu girişimleri. Kendi değerlerimizi kısa süreli bir rahatlık adına sattığımızda bize uzun vadede yeni markalar ve değerler yaratmadığımız sürece büyük sorunlar çıkarabilecek bir durumdur. Bu yüzden yapılacak yatırımların kendi nezdimizde iyi ve uzun vadeli değerlendirip sonraları bize bir sorun teşkil etmeyecek şekilde düzenlenmeli diye düşünüyorum. Yoksa şimdi cebimize girecek üç beş kuruş ileride keşelerimiz olabilir.

Yazımı buraya kadar okuduysanız teşekkür ederim. 🙂