Geçmişten bu yana anılarımızı hatırlamak ve canlandırmak bizleri mutlu hissettirmiştir. Zihnimiz bize bu anıları bizlere ileriki bir zamanda tekrar sunması kaydeder ve başka zaman hatırlamak istediğimizde kısmen veya hayal meyal hatırlama olanağımız olur. Bazen ise hiç hatırlayamayız. Temelinde bu amaçtan doğan bir aygıtlar vardır. İsimlerine ise Hard Disk Drive (HDD) ve Solid State Drive (SSD) denmektedir. Gelin bu HDD ve SSD neymiş kısa ama detaylı bir şekilde göz atalım.

HDD (hard disk drive) nedir ve ne işe yarar?

HDD, sabit disk sürücüsü ya da hard disk drive olarak adlandırdığımız aygıt aslında bir veri depolama birimidir. Veriler sabit diskler ve harici diskler (hafıza kartları ve flash bellek-USB) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Günümüzde bilgisayarlarda ve laptoplarda kullanılan sabit diskler; bilgileri/verileri, yazılımları ve donanımları içerisinde bulundurduğu parçalar sayesinde kaydetmektedir. Kayıt edilen bu bilgileri ihtiyacımız olduğunda tekrar karşımıza getirme görevi ise yine HDD’ye aittir.

HDD yapısı nasıldır ve parçaları nelerdir?

Hard diskler çok basit bir prensiple çalışmaktadırlar. Yapısında manyetik plakalar, okuma kafaları ve dönme motorunu bulunmaktadır. Tabi bu motoru çalıştırma sistemi ise elektrik sistemi üzerinden yapılmaktadır. Hard diskin içerisinde bulunan çok sayıda manyetik plakalar; cam, plastik ve metal yapılardan oluşup yüzeyi demir-oksit veya manyetik özellikteki bir maddeden oluşmaktadır. Manyetik plakaların dönüş hızı dakikada 3500-15000 arasında devir hızına sahiptir. Veriler plakaların alt ve üst yüzeylerinde bulunan manyetik alanın üzerine mıknatıs prensibinden yararlanarak 0 ve 1’lerden oluşan kodlamalarla kayıt etmektedir. Kayıt edilen bu bilgiler sonrasında okuma kafaları aracılığıyla dönmekte olan manyetik plakalardan verileri okumaktadır. Sonrasında okunan veriler gerekli bağlantılar aracılığıyla bilgisayar ekranına yansıtılmaktadır.

HDD’nin özellikleri nelerdir?

• Hard disklerin boyutu 4 inç genişliğinde ve 1 inç yüksekliğinde olabilmektedir. İç parçalarının boyutları ise 1,5-3,5 inç arasında değişiklik göstermektedir.
• Hard diskin kapasitesi genellikle boyutu ile paralel orantılıdır. Örneğin bilgisayarlarda kullanılan hard disk depolama alanı 512GB-1TB arasında değişiklik göstermektedir. Bu kapasiteye sahip hard diskin boyutu genelde 3,5 inç olmaktadır. Başka bir örnekte müzik çalarları ele alırsak boyut olarak daha küçük oldukları ve kapasiteleri 8-32GB arasında olduğunu görürüz. Böyle olunca da hard diskin boyutu 1,5-2 inç arasında olmaktadır.
• Hard diskin içerisinde dönen plakalar olduğu için herhangi bir kaza, yanma, darbe veya sallanma durumunda veriler silinebilmektedir. Özellikle çalışır durumda olan hard disk darbe aldığında içindeki dönme motoru dönmeye devam ettiğinden dolayı daha fazla veri kaybı ve sorun yaratacaktır.
• Hard diskler çeşitli ara birim bağlantılarıyla bilgisayarın diğer parçalarına verileri aktarırlar. Bunlar; IDE (PATA), S-ATA, ST506, SCSI VE USB’dir. Bu bağlantı ara birimleri -eğer sabit disk ve ana kart destekliyorsa- mükemmel şekilde çalışmaktadır.
• Hard disklerin bir diğer özelliği ise hızlarıdır. Eğer bir hard diskin devir hızı ne kadar yüksekse verileri kaydetme ve bulma hızı da o derece yüksektir.

HDD alırken nelere dikkat etmeliyiz?

Eğer bir hard disk alacaksak -bu harici veya dahili hard diskler olabilir- aşağıdaki 3 farklı özelliği bilmek işimize yarayacaktır.

Hard diskin fiziksel dönüş hızı: Az önce de bahsetmiş olduğumuz gibi dönme motorlarının metal plakaları dakikada kaç kez döndürdüğünü gösteren bir özelliktir. Bu dönüş hızı “devir” olarak adlandırılmaktadır. Hard diskler 3500-15000 d/dk hızına sahiptirler.

Hard diskin veriye erişim süresi: Okuma kafalarının herhangi bir veriye ne kadarlık bir zaman diliminde ulaşabildiğini anlatan bir terimdir.  Bu durum plakaların dönüş hızıyla aynı orantıda ilerler. Metal plakaların dönüş hızı ne kadar fazla ise okuma kafaları tarafından veri kaydetme ve veri bulma işlemi o kadar hızlı bir şekilde gerçekleşir.

Hard diskin verileri aktarma hızı: Hard diskin saniyede veya dakikada karşı depolama birimine ne kadar veri aktardığıyla ilgili bir durumdur. Bu özellik hard diskin özelliklerine ve kapasitesine göre değişiklik gösterebilmektedir.  

• 

SSD nedir, ne işe yarar?

SSD, Solid State Drive yani katı hal sürücüsü olarak tanımlanmaktadır. HDD gibi bir depolama birimidir. Arasındaki tek fark HDD’de olan dönme motoru ve dönme yapacak bir materyal olmamasıdır. İsmini de buradan almaktadır. İçerisindeki parçalar tamamen sabit bir özelliğe sahiptir. İçerisinde dahili devreler ve bellek yongaları/depolama birimlerinden oluşmaktadır. Herhangi bir parça hareket etmediğinden dolayı uzun ömürlü ve bir kaza sonucunda verileri kaybetme olasılığı HDD’ye oranla azdır.

• 

SSD ve HDD arasındaki farklılıklar nelerdir?

• SSD’ler dönme motorunun olmamasından dolayı uzun ömre sahipken HDD’lerde bir kaza veya sorun sonucunda hemen bozulabilmektedir. Buradanda anlaşılacağı üzere HDD daha hassas bir yapıya sahipken SSD, uzun süre dayanabilmesi ve verilerde kaybolma riskinin az olmasından dolayı sert (dayanıklı) bir yapıya sahiptir.
• SSD’ler HDD’lere göre daha hızlı çalışan bir sisteme sahiptir.
• SSD ve HDD her zaman aynı işi yapmaktadır. Hepsi verileri depolarken sadece HDD; dönen plaka, dönme motoru ve okuma kafası bulundururken SDD’de sabit ve hareket etmeyen bellek yongaları ve dahili devrelerden oluşmaktadır.

HDD’ler nerelerde kullanılıyor ve hayatımızda ne gibi farklılıklar yarattı?

Hard Disk Drive’lar günümüzde sabit ve harici olmak üzere iki alanda kullanıldığını söylemiştik. Sabit diskler bilgisayarlarda, laptoplarda, Ipadlerde, müzik çalarlarda, telefonlarda vb. alanlarda kullanılmaktadır. Harici diskler ise USB teknolojisi olarak kullanılan alanlarda karşımıza çıkmaktadır. Örneğin online satış mağazalarında veya satış mağazalarında satılan taşınabilir hard diskler buna örnektir.  

Hard disklerde en küçük ölçüm birimi bit olarak nitelendirilmektedir. Her 8 bit, 1 byte’a eşdeğerdir. Verileri kaydetme sırasında bitler değerini yitirdiğinden dolayı günümüzde hard disklerin en küçük birimi byte olarak adlandırılmaktadır.

Depolama birimleri hayatımızda verileri saklama, kolayca ulaşabilme ve yeri geldiğinde kullanabilme özelliğini bizlere sunmaktadır. Gelişen her yeni teknoloji depolama birimlerinin kapasitesinin artması ve bilgi fazlalığının arındırılması konusunda yardımcı olmaktadır. Mesela 1950’li yıllarda 5 MB’lik veri depolama birimi 61 santimetreye eşdeğerken şu anda 10 santimetreye 1-2 TB’lik veriler sığabilmektedir.

Sevgili okurlarımız. Bu hafta sizler için bilim ve teknoloji kategorisi altında HDD (hard disk drive) ve SSD (Solid State Drive)’nin ne olduğunu, parçalarını, özelliklerini ve daha birçok detayını inceledik. Bunun gibi yazılarımıza destek olmak için yazımızı beğenmeyi ve sayfamızı takip etmeyi unutmayın 🙂