Ülkelerin en büyük sorunlarından biri ekonomik istikrarsızlıktır. Ekonomik istikrarsızlık alım gücünün düşmesi, ülkenin kaynaklarının değer kaybı, emeğin değerinde azalmanın yaşanmasına neden olabilmektedir. Ekonomik istikrarsızlığın başlıca nedeni ülkenin para biriminin değer kaybetmesinden gelir. Ülke para birimi değer kaybettiğinde diğer döviz girdilerinin değeri artışa geçer. Birçok toplum farkında olmasa da döviz kurlarının ülkenin kendi para biriminden çok fazla yükseliyor olması dövizin değer artışının değil, ülkenin para biriminin değer kaybı anlamına gelir

Dolar Yükseliyor Mu, Yükselse Ne Olur Ki?

Dolar değeri son 2 yıllık pandemi sürecinde değer kaybetmektedir. Evet yanlış duymadınız. Dolar geçen 2 yıllık süreçte değer kaybeden bir dövizdir. Dolar tüm dünya bankalarının ortak ticari parası olarak kabul edilmektedir. ABD doların ana vatanıdır. Amerika ekonomik anlamda enflasyon yılların en yüksek seviyelerine ulaştığını pandemi sürecinde sık sık belirtmiştir. Bu da doların değer kaybı yaşamasına neden olmuştur.

Madem dolar değer kaybediyor peki neden bir dolar 9 lirayı geçti diye soracak olursanız. Bunun cevabı basittir. Dolar değer kaybı yaşayan bir ortak dövizdir. Bir ülkenin kendi para birimi doların değer kaybına oranla daha yüksek seviyede düşük yaşıyorsa doların değeri o para birimine göre artış gösterir. Yani Türk lirası diğer döviz kurlarına nazaran en yüksek seviyede değer kaybeden para birimleri arasında yer almaktadır.

Dolar Neden Önemli

Dolar ne kadar önemli ya da doların bu kadar mesele edilmesinin nedeni nedir diye soruyorsanız bunun cevabını şöyle verebiliriz. Tüm dünyada gerçekleşen hammadde, gıda, teknoloji, kaynak, vb. her ürün ve mal ortak payda olarak dolar ile ödeme yapılmaktadır. Eğer bir ülkede doların Merkez Bankasındaki elde bulunan birikimi düşüşe geçer. Ülke para birimi değer kaybederse bu pahalı bir ticaret anlamına gelir. Çünkü bir ülkede üretilen her ürünün belli hammaddeleri dolar ile alınır. Üretilmiş her ürün yurtdışından ülkeye dolar ödemesiyle girer. Kullanılan tabi kaynaklar (doğalgaz ve petrol başta olmak üzere) dahi yüksek dolar kuru oranı nedeniyle pahalı halde ülkeye girer. Bu kurların değerinin yüksek olması nedeniyle vatandaş yüksek fiyatlı mal kullandığı için alım gücü düşüşe geçer.

Doların Alım Gücündeki Etkisi

Bu Türkiye gibi bir ülkede işleri daha da kötü hale getiriyor demektir. Örneğin 1000 dolarlık bir ürünün kendi ülkemizdeki para birimiyle karşılığı bugünün kuruyla 9280 Türk lirasıdır. Bu oranda değere sahip olan bir ürün ülkemizde vergilerle birlikte yüksek fiyattan satışa çıkacaktır. Başka bir örnekte bulunacak olursak İngiltere de Merkez Bankasında ticari işlemler üzere dolar bulundurmak zorundadır. Dolar İngiltere Merkez Bankasında ülkenin kendi para birimi pound göz önüne alındığında daha düşük değerli bir dövizdir. Bugün İngiltere 1000 dolarlık bir ürünü ülkesine 728 pound değerinde olarak sokmaktadır. Yani alınan her ürün ticareti dolar kurları ile gerçekleşmektedir.

Ayrıca ülkelerin dış borçları dolar cinsinden uygulanır. Eğer bir ülke dış borçlanmasını dolar ile alıyorsa ödemesini dolar ile yapar. Ancak eğer Merkez Bankasının yeterli dolar likiditesi yoksa kendi para birimi ve ödeme yöntemleriyle ödeme yapmak zorundadır. Bu yönden ülke ekonomisinde doların yeri çok büyüktür.