“İnsan, insanın kurdudur” bu söz 16. Yüzyılda İngiltere’de yaşamış ünlü filozof Thomas Hobbes’a aittir. Hobbes’un bu sözle anlatmak istediği şey; insanların doğa içerisinde, ilkel bir biçimde kendisini korumak için sürekli bir biçimde diğer insanlarla savaşması durumudur. Bu sözü bir örnekle açıklayacak olursak, Habil ve Kabil olayını örnek olarak verebiliriz. Peki “bu sözle konumuz olan Gaslighting’in ne alakası var?” diye sorabilirsiniz. Thomas Hobbes’un dile getirdiği bu sözde insanların birbirleriyle olan savaşından bahsediyor. Gaslighting’de ise insanın kendi içinde, kendiyle ettiği kavgalar olarak düşünülebilir. Ancak bu kavgaların sebebi kendisi değildir.  

Gaslighting, “Bir şeyi kırk kere söylersen, gerçek olur” sözünün bilimsel ele alınmışı olarak söylenebilecek bir konudur. Konu adını 1938 yılında çıkmış olan Gas Light (Gaz Lambası) isimli filmden almıştır.

İnsan, yaptığı işlerin olumlu-olumsuz oluşunu sorgulayabilir, yaptığı işleri değerlendirebilir ancak gasligting’de bu değerlendirmeleri yaparken kendilerine her şeyi reva görme eğilimindedir. Sürekli kendi yaptığı işleri olumsuz bulan, başaramadığı bir şey için “herkesin yaptığı bir şeyi yapamıyorum, bende bir sorun var” tarzı şeyler söyleyerek kendi yeteneklerini, zekasını, düşüncesini acımasızca eleştirmek gaslighting’e maruz kalanların çokça yaşadığı şeylerdir. Gaslighting’e maruz kalan kişilerin kendi içinde bunu yaşamasının en temel sebeplerinden biri, yakınlarında sevdiği, saygı duyduğu kişiler tarafından sürekli olarak bu düşüncelere yönlendiriliyor olmaları. Bu yönlendirmeyi bilerek uygulayanlar olduğu gibi bilmeden uygulayan aile bireyleri, arkadaşlar, partnerler vardır. Gasligting’i uygulayan kimseler genel olarak narsistik ve psikopat özellikli insanlar olduğu saptanmıştır.

Yazının başından bu yana bahsettiğim kendinden şüphe etme olayını yaşamanın sebepleri genellikle yaptığınız bir şey karşılığında size verilen aşırı olumsuz tepkilerden dolayı kendini suçlu hissetmeyle başlıyor.

Gasligting’i üzerinizde uygulayan kimseleri nasıl tanırız, buna maruz kalıyorsak nasıl anlarız diyorsanız şöyle sıralayabiliriz;

1. Sürekli güvensizlik ve belirsizlik içerisindeyseniz.

2. Yine sürekli bir biçimde özür dilemek zorunda hissediyorsanız.

3. Karşınızdakinin size yönelttiklerini haklı buluyorsanız. (Maruz kaldığınız durumdan haberdar olmadan)

4. Kendi kendinizi sürekli sorguluyorsanız.

5. Sürekli olarak kafa karışıklığı yaşıyorsanız.

Çevrenizi, yazımızda belirttiklerimiz çerçevesinde değerlendirip, size bunu yapanları saptamanız ve eğer buna maruz kalıyorsanız, o insanlara bunu size yaşatmalarına fırsat vermemeniz dileğiyle.