Etrafımızda onca güzellikler bulunurken bunları bilmemek tuhaflaşabilir. Gökyüzüne baktığımızda bazen mavi renkten başka hiçbir şey görmeyiz. Çoğu zaman ise küçük beyaz renginde garip şekilli desenler görürüz. Şanslı olan kişiler ise hayvan, bitki veya insan şekline benzer görüntüler görür. Bunlara “bulut” denmektedir. Geçen haftaki yazımızda bulutun tanımını ve renklerine göre ayrımından detaylıca bahsetmiştik. Bugünkü yazımızda ise bulutun yüksekliklerine göre adlandırılmalarını kısa ama detaylı açıklamalarla size sunacağız.
Bulutlar kısaca hatırlamak gerekirse, yeryüzündeki sıvı halde bulunan suların güneşin dünya yüzeyini ısıtması ve bu ısıtma sonucunda suları sıvı halden gaz haline dönüşerek yükselmeye başlar. Gaz halinde bulunan su damlacıkları yükseğe çıktıkça havanın soğumasından dolayı yoğuşarak bir araya gelir ve çok küçük buz kristalleri ve su damlacıkları bir yapı oluşturur. Bunlarda bulut olarak adlandırılmaktadır. Bulutu da hatırladıktan sonra bulutun yüksekliğine göre çeşitlenmesine göz atalım.
YÜKSEKLİKLERİNE GÖRE BULUTLAR
Yüksek Seviyedeki Bulutlar: çoğunlukla gölge oluşturmayan bulut yüksekliğidir. Çünkü bulutlar kutup bölgelerinde yüksekliği 3-8 km arasında, ekvatoral bölgelerde 8-18 km arasında ve orta enlemlerde ise 5-13 km arasında oluşmaktadır.
- Cirrus: Beyaz renkte, gölgesi olmayan, çok ince bir katmandan oluşan seyrek, ince uzun ipe benzeyen bir görüntüye sahiptir. Çok küçük buz kristallerinin oluşturduğu bulutlardır.
- Cirrocumulus: çok sayıda küçük boyutlarda kümelenmiş dağınık halde bulunan bulutlara denmektedir. Buz kristallerinin oluşturduğu görüntüsü bazen dalga halinde bazen ise kum tanesi izlenimi vermektedir. Çoğunlukla kış mevsiminde oluşurlar ve pek rüzgâr olmayan sakin havada görülmektedirler.
- Cirrostratus: içlerinde yoğun miktarda su tanecikleri bulundururlar. İçinden güneş ışığı kadar ince olan yapısı, geniş yer kaplayan uzun liflere benzer.
Orta Seviyedeki Bulutlar: buradaki bulutların yüksekliği 2-8 kilometre arasındadır. Kutup bölgelerinde soğuk havanın olmasından dolayı daha alçaktır yani 2-4 km arasındadır. Ekvatoral bölgelerde ise havanın sıcaklığından dolayı 2-8 km arasındadır. Orta enlemlerde ise yüksekliği 7 kilometreyi bulabilmektedir.
- Altocumulus: orta yükseklikte bulunan Altocumulus bulutları biraz yoğun, yuvarlak şekilde kısmen kümelenmiştir. Yoğun ve biraz kalın olmalarının sayesinde de bulutun alt tarafında gri renk görülebilir. (Gri renk olmasının sebebini geçen hafta detaylıca anlatmıştık.) İlkbahar mevsimlerinde görülen bu bulut tipi içindeki nem oranının biraz yüksek olması sebebiyle yağmur yağmasına sebep olabilir. Bazen birbirlerine çok yakın oldukları için tek bir bulut izlenimi verebilirler.
- Altostratus: gökyüzünün neredeyse tamamını kaplayan gri veya mavi renkte bulutlardır. Koyu bir renkte ve yoğun bir şekilde bulunduklarından dolayı Güneş ışığı içinden çok fazla geçemez hatta Güneş’i tamamen kapatabilir. Çoğu zaman ise buzlu camın ardında gibi bir görüntüye sahiptir. Uzun soluklu yağmur olmasından hemen önce görülmektedir.
- Nimbostratus: genellikle düzensiz yapıya sahip bu bulutlar yağmur ve kar yağışı oluştururlar. Alçak seviyeden orta seviyenin en üst tabakasına kadar uzanan dikey ve gökyüzünün yarısından çoğunu yatay olarak kaplayan olan bulutlar koyu gri renkte gözükürler. Güneş ise Nimbostratus bulutlarının yoğun olmasından dolayı gözükmemektedir.
Alçak Seviyedeki Bulutlar: atmosferimizde görülen en alçak seviyedeki bulutlar burada bulunur. Yükseklikleri Dünya atmosferinde yeryüzü ile 2000 m arasında oluşmaktadır. Bu tip bulutlar su damlacıklarını yağmur şeklinde yeryüzüne bıraktıkları için halk dilinde “yağmur bulutları olarak adlandırılırlar.
- Stratus: bazen düzenli bazen ise düzensiz bir görüntüye sahip olan stratus bulutları hafif çise yağışları veya sisleri meydana getirir. Gökyüzünün büyük bir kısmını kaplayan ve gri renkte olan bu bulutlar Güneş’i pek göstermezler.
- Stratocumulus: Altocumulus bulutlarını benzeyen ama alçak seviyede bulunan Stratocumulus bulutları yuvarlak şekilde kümelenmiş veya ayrı ayrı olan bulutlardır. Çoğunlukla sıralı ve düzenli bir görüntüye sahip olan Stratocumulus beyaz veya gri renkte olabilirler.
- Cumulus: bir gök kubbeyi andıran görüntüsüne sahiptir. Yani altları geniş bir alanda düz, üstleri ve yanları ise yuvarlak tomurcuk halinde yukarı doğru uzanan bulutlardır. Çoğunlukla beyaz ve açık gri renginde olmaktadırlar. Birbirinden bağımsız olan Cumulus bulutları içlerinde fazla miktarda su damlacığı bulundurdukları için normal yağış ya da sağanak yağış meydana getirme potansiyeline sahiptirler.
- Cumulonimbus: bir duvar gibi görünen, gökyüzünün büyük bir ölümünü kaplayan ve en hacimli bulutlar arasında kendini gösteren Cumulonimbus bulutları bir örse benzemektedir. Alt tarafı geniş ve diklemesine uzanan bu bulut yoğun elektrik yüklenmesi sayesinde yıldırımlar ve gök gürültüsü meydana getirebilir. Cumulonimbuslar yoğun ve koyu bir renge sahiptirler. Etraflarında küçük bağımsız tomurcuk şeklinde bulutlarda görülebilmektedir. Altı düz ve yukarı doğru uzanan toplu toplu bir şekilde olmasının sebebi ise havadaki nemin sıcak hava akımlarının ve soğuk hava cephelerinin çarpışarak aniden yukarı doğru yükselip soğumasıyla oluşmaktadır.
SOSYAL YAŞA 