Bakış Açısını Değiştirmek

Bir Kızılderili öğretisine göre karşınızdakini yargılamak için önce onun yaşadıklarını yaşamalısınız. Bu söylediklerimi şu şekilde özetliyorlar: “Benim hayatımı yargılamadan önce benim ayakkabılarımı giy ve benim geçtiğim yollardan geç. Benim takıldığım taşlara takıl yeniden ayağa kalk ve aynı yolu tekrar git benim gittiğim gibi anca o zaman beni yargılayabilirsin.” İşin aslına baktığınızda bu çok uzun bir yol gibi geliyor olabilir veya bu sözü okuduğunuzda “ne yani biri hakkında konuşmak için illa o mu olmak lazım” diyebilirsiniz. Buradan çıkarılabilecek net ve herkes için geçerli bir yargı yoktur. Ancak siz kendi düşüncenize göre buradan bir ders çıkarabilirsiniz. Mesela biri için söyleyeceğinizi söylemeden önce “o hangi şartlarda yaşıyor, aile yapısı, okuduğu kitaplar, takip ettiği kişisel gündemi nedir?” sorusunu kendinize sorarsanız empati yeteneğinizi kimine göre bir nebze, kimine göre büyük ölçüde kazanmış olursunuz. Bir de işin anlam kısmı var

Kelime Anlamı Olarak Empati

TDK’ye göre empati; Duygudaşlık olarak açıklanmakta. Duygudaş yani korkmak, sinirlenmek, şaşırmak gibi duyguları paylaşmak olsa gerek. Yine burada karşımıza “kendini karşındakinin yerine koymak” gibi klişe fakat altı boşaltılmadığı sürece doğru bir anlam çıkıyor.  Bir başka yönden bakarsak Yunancada hissetmek, acı duymak gibi anlamlarda kullanıldığını ve diğer dillere de buradan çevrildiğini söyleyebiliriz.  

Ön Yargılar

Empati yeteneğimizi kullanmamızı engelleyen veya körelten bir başka durum ise ön yargılar. Ön yargı, ilkokuldan beri bize kötü bir şey olarak gösterilir fakat ön yargılı olmamak öğretilmez. Yine aslında bu kelime, bizi en başta bahsettiğimiz Kızılderili öğretisine götürüyor. Birini tanımadan onun hakkında olumlu veya olumsuz kesin bir yargıya varmak iletişim ve insani ilişkiler açısından olumsuz sonuçlar doğurabilir. Örneklendirmek gerekirse, birini iyi olarak biliyorsunuzdur, fakat o kişi iyi değildir ve bu durum size zarar verebilir. Aynı şekilde tam tersi durumlarda da aynısı geçerli. Ön yargı konusunu ele alacağımız bir yazımızda daha detaylı değinebiliriz.  

Film izlemeyi seven ve görsel örneklendirme anlamında empati yeteneğinize bir şeyler katabilecek Vantage Point (Bakış Açısı) filmini izlemenizi tavsiye ederim.