Uyku her canlının ihtiyaç duyduğu bir eylemdir. Vücudumuz gün boyu hareket halindeyken yorulur, bu yorgunluğu gideren en önemli aktivite uykudur. Uyku hem dinlenme hem de gelişme sürecidir. Özellikle bebeklik ve çocukluk döneminde büyüme hormonlarının en yüksek salgılandığı süreç uyku sürecidir. Bu sebepledir ki her çocuk ideal uyku süresini almalı ve vücudunu tamamen dinlendirmelidir. Uyku sadece bebekler ve çocuklar için değil yetişkinler içinde önemlidir. Özellikle de stresin yüksek olduğu kurumlarda ve işletmelerde çalışan yetişkin bireyler uyku düzenine dikkat etmelidir. Çünkü uyku müthiş bir stres düzenleyicidir.

İDEAL UYKU SÜRESİ

Her insanın ihtiyaç duyduğu uyku süresi yaşam standartları ve yaşayış biçimiyle farklılık gösterebilmektedir. Bu sebepledir ki bazı insanlar sadece 6 saat uyku ile çok enerji bir gün geçirirken 10 saat uyuyan başka bir insan yeterince uyumadığını ve yorgun olduğunu düşünebilir. Bu uyku süreleri öncelikle vücudun alışık olduğu dinlenme süresi ile ilgilidir. Sonrasında ise uykuya ayırdığınız vakit eğer sürekli aynı aralıktaysa bu süre sizin ideal uyku süreniz haline gelecektir. Yani uyku süresi yalnızca sizin belirleyebileceğiniz bir aralıktır. Bu düzenli gerçekleştirilen uyku aralığı ile olmaktadır.

UYKU ORTAMI VE ALIŞKANLIKLARI

İdeal uyku ortamı ise herkes için aynıdır. Ama kişiler farklılık getirebilmektedir, uyku konusunda uzman insanların görüşlerine göre en ideal uyku şekli tamamen karanlık bir ortamda gerçekleştirilen uyku alanıdır. Bunun sebebi dikkat dağıtıcı ışık uyku hormonu olan melatoninin salgılanmasını engellemektedir. Bu da özellikle çocuklar için büyüme sürecini yavaşlatır, yetişkinler içinse uyku kalitesini düşürür. Bu sebeple uyurken tamamen karanlık bir ortamda olmaya özen gösterin.

Uyumadan önce günümüzde en sık yapılan hatalar şunlardır;

• Uyumadan önce bir şeyler atıştırmak ya da ağır yemekler yemek

Uyumadan önce bir şeyler yemek midenizi harekete geçirecektir. Vücudun tamamen dinlenme halinde olduğu süreçte midenizin çalışması uykuya dalmanıza engel olabilir, hatta ilerleyen süreçte bu bir alışkanlıksa çeşitli mide problemleriyle karşılaşmanız mümkün.

• Telefon, bilgisayar ya da televizyon karşısında uyumak

Teknolojinin hayatımızın her yanında olduğu bugünlerde uyumak için televizyon karşısında bir şeyler izlemek, bilgisayar üzerinden internette gezinmek en çok da telefonda sosyal medyada olan bitenlere bakmak yaygın olarak yapılan bir alışkanlıktır. Ancak bu başta da belirttiğimiz gibi ışıkların gözlere zarar vermesi ve özellikle karanlık bir ortamda uyumamız gerektiği için uyku kalitesini düşürecektir. Uzmanlar bu konu ile ilgili uyumadan en az 30 dakika önce tüm teknolojik araçlardan uzaklaşmayı öneriyor. Telefon, televizyon ya da bilgisayarda vakit geçirmek yerine kitap okumanızı tavsiye ederim. Kitap okumak uyku öncesi bilgi toplamak konusunda oldukça etkilidir bu sebeple uyumadan önce okunan çoğu şey akılda kalır.

• Uyumadan önce spor yapmak

Bu herkesin yaptığı alışkanlıklardan değildir muhtemelen ancak uyumadan önce yapılan tüm hareketli egzersiz, ağır spor ya da yürüyüş bile vücudun kaslarını harekete geçirdiği için uykunuzu kaçırır. Sonrasında uyumak için uzun süre beklemeniz gerekebilir ve sabah uyandığınızda normalden daha az enerji olmanız mümkündür.

UYKU DÜZENİ OLUŞTURMAK

Yazımızın başlarında değindiğimiz gibi uyku herkesin kendi yaşam standartlarına bağlı düzenlenebilen bir süreçtir. Ancak uzmanlar tarafından yapılan araştırmalara göre ideal uyku süresi 7 -8 saat aralığındadır. Bu sürede alınan uyku vücudun yeterince dinlenmesini sağlayacaktır. Bunun birlikte uyku zaman dilimi de çok önemlidir. Uyku için yapılan araştırmalarda en uygun uyku aralığının 23.00 dan başlayarak sabaha kadar gerçekleştirilen aralıksız uyku olduğu da belirtilmektedir. Çünkü tüm gece siz uyurken vücudunuz tüm hormonları düzenler, kasları ve organları dinlendirir. Bu sebeple herkes için neredeyse eşit sayılan bu kurallar uyku düzeni oluştururken işinize yarayabilir.

Uyku düzeni oluştururken en önemli unsurlardan biri sürekli aynı ortamda uyumaktır. Çevremizde en sık rastlanan durumlardan biri koltuk veya kanepe de uyumaktır. Bu kaliteli bir uyku için oldukça yanlıştır. Herkes belirli bir ortamda ve yatakta uyumalıdır. Özellikle uyumak üzere olduğunuz ortam sizleri uykuya yönlendirecektir. Uyumadan önce gerçekleştireceğiniz bir ritüel de sizi uykuya yönlendirebilir. Örneğin uyumadan önce süt içmek gibi. Son olarak yatağınızı uyku dışında kullanmayın, yatağınızı uyumak dışında (ders çalışmak, oyun oynamak, film izlemek) kullandığınızda uyku ortamınızda alışık olduğunuz düzen bozulacaktır ve artık yatağa yattığınızda beyniniz orada yaptığınız diğer aktivitelere yönelecektir.