
Halk dilinde tabir edilen yıldız kaymasının, bilim veya astronomik olaylarda geçen adı meteor ya da göktaşı kaymasıdır. Meteor kaymasına gelmeden önce meteorlar nasıl oluşur onu öğrenmemiz lazımdır. Kuyruklu yıldızlar o kadar büyüktür ki yörüngesinde giderken kendinden geriye birden çok parçalar bırakır. Kuyruklu yıldızın bıraktığı bu parçalar meteor ya da göktaşı olarak isimlendirilir. Güneş sisteminin yörüngesinde dolaşan çeşitli parçalanmış kaya parçalarına da meteor diyebiliriz. Bir başka oluşum ise Apollo adında parçalanmış küçük gezegenler sayesinde ortaya çıkan artık maddelerde göktaşı olarak isimlendirilebilmektedir.
Göktaşlarının az öncede bahsettiğimiz gibi güneşin etrafında yörüngeleri vardır. Dünya da güneşin çevresine ait bir yörüngede olduğu için bazen bu yörüngeler çakışabilir ve bu çarpışma sonucunda gök taşları ya da meteorlar dünyanın atmosferine girerken bir saniye kadar uzun çizgi halinde ışıma oluşturarak biz insanlara görsel şölen yaratmaktadır. Göktaşlarının dünya atmosferine girerken ışımaların sebebi göktaşının atmosfer katmanından geçerken sürtünmeden dolayı meydana gelen ısı derecesinin artmasıdır. Sürtünme ısısı o kadar yüksektir ki atmosferden geçen küçük meteorlar parçalanıp tabiri caizse un ufak olup ve boyutları bir kum tanesinden bile ince olabilmektedir. Tabii bunların yanında büyük meteorlarda atmosferden geçerken parçalanır ama bunların boyutları kum tanesi olarak değil de bazılarının kiloları tonlarca olmaktadır. Yeryüzünün büyük bir kısmı yani ¾ sularla kaplı olduğu için meteorlar yer kürenin kara bölgelerine nadiren düşüp çoğunlukla su olan bölgelere düşmektedir. Astronomi ile ilgilenen bilim adamları bu meteorların her gün ya da gece yeryüzüne binlerce düştüğünü söylemektedir. Yani bu demektir ki sizler açık havalarda genellikle yaz aylarının her gecesinde biraz da şansınız var ise (gündüzler aydınlık olduğu için gözükmeyebilir) göktaşlarını uzun süre göğe bakarak meteor kaymalarını görme imkânınız vardır.
Meteor kaymalarının yanı sıra bu meteorların kendi yörüngesinde çok fazla göktaşı cismi var ise meteor yağmuru oluşmaktadır. Bir yörüngedeki göktaşları aynı yönde ilerlediği için genelde aynı yönde veya paralelinde meteor kayması görülür. Meteor yağmurlarının yağmur isminde alması için dünya atmosferine saatte kaç tane meteorun girdiğine bağlıdır. Meteor yağmurlarının saatte genelde 10 ile 100 arasında değişebilmektedir. Meteor yağmurlarına isimde konulmaktadır. Bu isimler her zaman meteorların -yıldızların konumuna göre baz alınarak- oluşturduğu izlerin toplamı yani o geceki atmosfere giren meteorlara ait çizgiler izlenip bir gök atlası oluşturulur. Bunun sonucunda oluşan meteor kaymalarının oluşturduğu izler tek bir noktadan geliyormuş gibi görülür ve bu noktaya saçılma (radyan) noktası denmektedir. Saçılma noktasının bulunduğu yerdeki takımyıldızına bakılarak meteor yağmurunun ismi konulur. Bunlara en güzel örnekleri vermek gerekirse; Droconids, Perseid, Delta Aquarids, Lyrids vs. diyebiliriz.
“METEOR KAYMASI NEDİR” üzerine bir yorum