1.Dünya savaşı sonrasında ABD’de ekonomik bir yükseliş gerçekleşmeye başlamıştı. Savaşın sonucunda ABD ekonomisinde para yönetimi bankalar ve o dönemde bulunan 200 şirketin yönetimi sayesinde ayakta duruyordu. 1920 yıllarının başında ABD ekonomisi toparlamış halk artık maddi anlamda varlıklı konuma gelmişti, ancak bu varlık bir üretim temeline dayanan bir varlık değildi. Paralar menkullerden gelen yatırımlar aracılığıyla kullanılmaktaydı ve o dönemde kullanılan paraların büyük çoğunluğu bugünde bilinen “sanal para” yani kağıt üzerinde rakamlardan oluşan paraydı. ABD hükümetiyse dönemsel anlamda birçok ülkeye maddi destek ve borç vermiş durumdaydı. Paranın varlığından ve garantiye alınmasını isteyen halk ve güçlü şirketler ABD genelinde yatırımını borsaya yaptı. Ancak bu süreçteki borsa yatırımları ekonomik anlamda yükselişe geçecek yatırımlara değil menkul kıymetlere yapılıyordu.

1929 yılının Ekim ayına kadar geçen sürede büyük şirketler sürekli zarar halindeydi ve bankalar elinde para bulunduramaz hale gelmişti. Halk parasını bankada tutmuyor aksine sürekli kar edebilmek için çokça kredi çekiyordu. 24 Ekim 1929’da “Kara Perşembe” olarak tarihte anılacak olan o gün geldi. New York Wolf Street yani Amerikan borsa merkezinde tüm hisseler çok büyük bir düşüşe geçti. Bu düşüşle birlikte büyük 200 şirketin neredeyse yarısından çoğu battı, bankalardan destek bekleyen büyük şirketler nakit sıkıntısı çeken bankalarında batışıyla tam bir çıkmaza uğradı. Ülke genelindeki büyük küçük tüm hisse senedi ve borsa yatırımı olan halk hisselerini satmak için bankalara ve borsa simsarlarına gittiler. Oluşan izdihamların gerçekleştiği bu günden sonra ABD ekonomisi tarihin en büyük ekonomik krizini yaşadı.

Bu ekonomik kriz yalnızca ABD ekonomisini değil tüm dünya ekonomisini etkiledi, ticari ağın büyük çoğunluğunu elinde bulunduran ABD’nin maddi bir kriz geçirmesi zaten savaşı yeni atlatmış ve toparlanma sürecinde olan ülkeler içinde çok büyük zararlara sebep oldu. ABD genelinde Milyonlarca insan işsiz kaldı. Halk 1920’lerin başında varlıklı konumdayken kredi ve borç ile alınan tüm yatırımlar kaybedildi. Çeşitli iş kollarında yatırımlar erirken Çiftçiler ve üreticiler borçların içinden çıkamadı. Halkın çoğu yemek bulamadığı için ekmek ve yemek kuyruklarında her gün bekler oldu ve maalesef bu dönem binlerce insanın intiharına sebep oldu.

Büyük Buhranın Türkiye’ye Etkisi

Ülkemiz bilindiği üzere 1.Dünya savaşında ve kurtuluş savaşı dönemlerinde çok büyük zararlara uğramıştı. Ülke genelinde maddi güçsüzlük ve savaştaki kayıplar nedeniyle büyük bir nüfus kaybı vardı. Ancak 1923 yılında ülke yönetiminin kontrol edilebilir Hale gelmesi ve Atatürk’ün ekonomik kalkınma planlarını hayata geçirmesiyle ülke bir toparlanma sürecine girdi. Savaş sonrasında hala geçmişten kalan çok miktarda dış borç bulunmakta ve ülkede üretim miktarı çok aza inmiş durumdayken ekonomik toparlanma kapsamında halkı tarıma yönlendirmek amacıyla çiftçilere devlet teşviki verildi. Devlet bünyesinde fabrikalar kuruldu. Ekonomik buhran döneminin gelişiyle Türkiye “Kliring sistemi” adlı ticari ilişki uygulama kararı aldı. bu sistemde ithalat ve ihracat dengesi sağlanma amaçlanır. İhraç edilen ürüne karşılık aynı ülke ile ithalatta yapılır bu sayede alışveriş dengesi kurulmaktadır. Bu sistemle ülke ne kadar dengeli bir harcama kazanç sağlamaya çalışsa da Büyük buhran ülkeleri içe kapanma noktasına getirmişti. Bu sebeple Ülke genelinde yerli mal kullanımına teşvik amacıyla adımlar atıldı ve bugün hala bildiğimiz yerli malı haftası uygulanmaya başladı. Bu şekilde tüm ülke buhranın etkilerini atlatana kadar yerli ürün üretimini arttırarak tüketimi yalnızca yerli ürünlerle sağlama çabasına girdi.

Büyük Buhranın 2. Dünya Savaşına Etkisi

Büyük Buhranın etkileri 2.Dünya savaşına kadar sürdü bu süreçte ekonomisini en hızlı toparlayan Almanya oldu 2. Dünya savaşında güçlü bir konuma gelmelerini sağlayanda temelinde bu ekonomik krizdi. Büyük buhranla ekonomisini tam anlamıyla içe kapanık hale getiren Almanya üretimde en hızlı toparlanan ülke oldu. Üretim yapıyor ve en kolay döviz akışı sağlayabilecekleri ülkeye ürünlerini satarak ülke genelinde kar sağlıyordu. Üretimin büyük çoğunluğunu Adolf Hitlerin savaş hazırlığına yönelik yatırımlarıyla yapıyor olması 2. Dünya savaşında Hitlerin Avrupa’da bir yıkım yapmasına yetecek kadar güçlü bir Almanya kurmasını sağladı.